برگزاری نخستین دورة کارگاه های بین المللی سازی دانشگاه فرهنگیان در دانشگاه فرهنگیان گلستان

نخستین دوره از مجموعه کارگاه‌های بین‌المللی‌سازی دانشگاه فرهنگیان در مدیریت امور پردیس های استان گلستان در روز شنبه، دوم شهریور 1398 به همت مدیریت همکاری‌های علمی بین‌المللی دانشگاه فرهنگیان برگزار شد. شاخص‌ها و ابزارهای علم‌سنجی، نظام‌های رتبه‌بندی بین‌المللی، و نشریه‌های علمی بین‌المللی سه کارگاه کلیدی بودند که توسط دکتر بهروز رسولی از پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران (ایرانداک) برگزار شدند. گروه‌های هدف این کارگاه‌ها مدرسان و اعضای هیئت علمی و همچنین مدیران، برنامه‌ریزان، کارشناسان پژوهشی و آموزشی این دانشگاه بودند.

نخستین کارگاه از این مجموعه شاخص‌ها و ابزارهای علم‌سنجی بود که با هدف آشنایی شرکت‌کنندگان با مفاهیم پایة علم‌سنجی و سنجه‌های گوناگون در این حوزه و شیوة درست و کارآمد استفاده از آنها برگزار شد. در این راستا، دکتر رسولی نخست به توضیح تاریخچه و منطق شکل‌گیری علم‌سنجی و فرصت‌ها و چالش‌های این حوزه پرداخت. پس از آن، ایشان به معرفی سنجه‌های کلیدی ارزیابی آثار پژوهشی، پژوهشگران، نشریه‌های علمی، مؤسسه‌های آموزش عالی، و کشورها و مناطق جغرافیایی پرداخت. سنجه‌هایی همانند شمار انتشارات و استنادها، مقاله‌های داغ و پراستناد، شاخص اچ، شاخص ام، شاخص جی، همکاری علمی، پژوهشگران پراستناد، و مواردی از این دست پرداخت. افزون بر این، حوزة جدید آلتمتریکس و سنجه‌های گوناگون آن نیز تشریح شد. سرانجام، دکتر رسولی به چالش‌ها و سواستفاده‌های احتمالی از علم‌سنجی و شاخص‌های آن پرداخته و پرسش‌ها و گفت‌وگوهای شرکت‌کنندگان پایان‌بخش این کارگاه بود.

در کارگاه دوم، یعنی نظام‌های بین‌المللی رتبه‌بندی، دکتر بهروز رسولی به معرفی شاخص‌ها و نظام‌های رتبه‌بندی بین‌المللی دانشگاه‌ها و مؤسسه‌های آموزش عالی اشاره نمود. در این کارگاه نظام‌های رتبه‌بندی معتبر بین‌المللی که هرساله دانشگاه‌های جهان را رتبه‌بندی می‌کنند، معرفی و با یک‌دیگر مقایسه شدند. نظام‌های رتبه‌بندی کیو. اس.، شانگهای، تایمز، یورپ، تایوان، لایدن، سی. دبلیو. تی. اس.، یومالتی‌رنک، سکیمگو، و بومتریکس از جمله نظام‌های معرفی شده در این کارگاه بود. پس از مرور سنجه‌های اررزیابی هر یک از نظام‌ها، جایگاه ایران و مؤسسه‌های ایرانی در آنها ارائه شد. در پایان این کارگاه نظام‌های رتبه‌بندی ملی بحث شده و این کارگاه با مرور معایب رتبه‌بندی دانشگاه‌ها خاتمه یافت.

عضو پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران در کارگاه سوم که هدف از آن آشنایی اعضای هیئت علمی و پژوهشگران دانشگاه فرهنگیان با نشریه‌های علمی بین‌المللی، سنجه‌های ارزیابی، و چگونگی ارسال مقاله برای آنها بود، نخست به توضیح انواع گوناگون نشریه‌های بین‌المللی و سپس به معرفی شاخص‌های ارزیابی و اعتباریابی آنها پرداخت. شاخص‌هایی همانند ضریب تأثیر، شاخص اچ، امتیاز استنادی، اس. جی. آر.، اسنیپ، شاخص فوریت، نیم‌عمر، ضریب آیجین، و چاک و دهک نشریه از جمله مهمترین سنجه‌های ارزیابی نشریه‌های علمی بودند که در این کارگاه تشریح شدند. اخلاق پژوهش و شناسایی نشریه‌های بی‌اعتبار و چپاول‌گر نیز از دیگر محورهای این کارگاه بودند. ایشان در انتها، چگونگی ارسال مقاله برای نشریه‌های علمی بین‌المللی ـ از گزینش و یافتن نشریة مناسب گرفته تا نحوة پیگیری مقاله ـ را به استحضار شرکت‌کنندگان رسانید و به پرسش‌های آنها پاسخ داده شد.